متداول ترین و معروفترین نوع روش تحلیل محتوا+ مثال

معروف ترین انواع پژوهش تحلیل محتوا عبارتند از:
📔-تحلیل محتواى مقوله اى
📔-تحلیل محتواى ارزیابى
📔-تحلیل محتواى تفاهم یا همبستگى

بیشتر بخوانید در ادامه مطلب


که از میان سه نمونه مزبور تحلیل محتواى مقوله اى بیش از بقیه معروف است و در ایران در برخى از پژوهش ها تنها از آن استفاده شده است
در این روش ابتدا متن مورد نظر (انواع پیام ها مثل فیلم، مجله و...) را به اجزایى تجزیه مى کنند. سپس اجزا را به طبقاتى تقسیم مى نمایند، و با شمارش فراوانى هر طبقه، درصد آن ها را مشخص و در پایان، آن درصدها را تحلیل مى کنند. مثال هاى زیر، نمونه هایى از این روش مى باشند:

🖼مثال اول: یک پژوهشگر مى خواهد بررسى کند که هر یک از موضوعات سیاسى، اقتصادى، مذهبى، اجتماعى، علمى، ورزشى وسایر موضوعات چند درصد از برنامه هاى تلویزیون را به خود اختصاص داده است تا از این طریق نقش این رسانه را در فرهنگ سازى در خوزه هاى مختلف بدست آورد. براى این کار، ابتدا اجزا را طبقه بندى مى کند و هر کدام را یک واحد قرار مى دهد. واحد مى تواند یک برنامه، یک سکانس، یا کدام پلان باشد. سپس طبقه هاى فوق را درصدبندى مى کند؛ مثلاً، برنامه سیاسى 20 درصد، اقتصادى 30 درصد، اجتماعى 15 درصد و سپس این درصدها را تحلیل مى کند.

🖼مثال دوم: پژوهشگرى تصمیم گرفته است بررسى کند کتاب هاى درسى ابتدایى چه هنجارهاى جنسیتى را به طور مستقیم تلقین مى کنند و در آن ها چه فعالیت هایى براى زنان و مردان ترسیم شده است. به این منظور، تصاویر و مطالب مرتبط با این فعالیت ها را بر اساس نوع فعالیت زن ها و مردها طبقه بندى مى نماید سپس آنها را درصد بندى کرده و در نهایت، نتیجه مى گیرد. که مثلاً مشاغل پیچیده، سخت، علمى و مدیریتى به مردها نسبت داده شده است و مشاغل پایین تر و خانوادگى به خانم ها؛ یعنى به طور ضمنى این مطلب در ذهن دانش آموزان تلقین مى شود که کارهاى ساده مربوط به خانم هاست و کارهاى پیچیده و سخت مربوط به آقایان
*به نقل از مقاله(آشنایى با روش تحلیل محتوا) تالیف سید محمدرضا موسوى نسب کرمانى